Potrącenia z wynagrodzenia za pracę

Przepisy Kodeksu pracy dotyczące dopuszczalności potrąceń z wynagrodzenia za pracę w istocie służą ochronie interesów majątkowych pracownika i jego rodziny. Poza tym zmniejszenie przez pracodawcę wynagrodzenia pracownika dopuszczalne jest tylko w przypadkach określonych w przepisach prawa a w szczególności w art. 87 i 91 Kp.

W pierwszej kolejności zgodnie z art. 87 § 1KP pracodawca odlicza z wynagrodzenia za pracę składki na ubezpieczenie społeczne oraz zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Następnie potrąca należności egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych oraz innych świadczeń, zaliczki pieniężne oraz pieniężne kary porządkowe. Z wynagrodzenia odlicza sie również w pełnej wysokości kwoty wypłacone w poprzednim terminie płatności za okres nieobecności w pracy, za który pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia.

Kolejnośc potrąceń oznacza, że potrąceń o niższej kolejności można dokonywać tylko po pełnym zaspokojeniu potrąceń o wyższej kolejności i gdy pozostała jeszcze kwota, z której potrącenie jest dopuszczalne.

Kwotę wolną od potrąceń określa art. 87 ¹ Kp wskazując, że jest to kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:

1)   minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych - przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,

2)   75 % wynagrodzenia określonego w pkt 1 - przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,

3)   90 % wynagrodzenia określonego w pkt 1 - przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108.

  Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, to kwoty te ulegają zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.

Inne należności poza wskazanymi powyżej mogą być potrącane z wynagrodzenia pracownika tylko za jego zgodą wyrażoną na piśmie.

Na koniec wskazać należy, że bezpodstawne dokonanie przez pracodawcę potrąceń stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika.

Elżbieta Żuchowska 
radca prawny