wtorek, 24 marca 2020

Nowe zasady upadłości konsumenckiej - sprawdź czy teraz możesz ogłosić upadłość.



24 marca 2020 r. wchodzi w życie nowelizacja prawa upadłościowego, która ma pomóc w oddłużeniu się. Przepisy usprawniające oddłużanie uchwalone zostały przed wybuchem epidemii koronawirusa, jednak niewątpliwie ułatwią rozwiązanie problemów finansowych wielu zadłużonym wskutek zaistniałej sytuacji.


Kluczową zmianą jest to, że sąd będzie badał czy do niewypłacalności dłużnik doprowadził umyślnie, czy nieumyślnie dopiero po otwarciu właściwego postępowania upadłościowego. Dotychczas sąd musiał oddalić już na początku wniosek o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej (nieprowadzącej działalności gospodarczej), jeżeli osoba ta doprowadziła do swojej niewypłacalności umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.

Obecnie oddłużenie umożliwiono również osobom, które zadłużyły się w sposób nieodpowiedzialny, ale nie zrobiły tego celowo.

Wydłużono okres realizacji planu spłat z trzech do nawet siedmiu lat. 
Zasadą jest bowiem, że upadły spłaca swoje długi w miarę możliwości. Istnieje jednak możliwość całkowitego umorzenia zobowiązań bez ustalenia planu spłaty wierzycieli - gdy sytuacja osobista upadłego w oczywisty sposób będzie wskazywała, że jest on trwale niezdolny do dokonywania jakichkolwiek spłat. Przewidziano również rozwiązanie pośrednie: warunkowe umorzenie zobowiązań bez planu spłat - gdy niezdolność do dokonywania jakichkolwiek spłat będzie wynikała z osobistej sytuacji upadłego, która nie ma trwałego charakteru.  W takim przypadku dłużnik nie będzie musiał od razu spłacać swych zobowiązań, bowiem uzyska czasowe odroczenie. Nie jest wykluczone, że rozwiązanie to będzie najczęściej wykorzystywane przez osoby, które popadły w zadłużenie w związku z epidemią koronawirusa, zaś okres spłacania będą mogły rozpocząć dopiero po znalezieniu nowej pracy.

Nowelizacja zadbała również o usprawnienie postępowań. Wierzyciele będą zgłaszać swe wierzytelności nie do sędziego-komisarza, lecz bezpośrednio do syndyka (co wyeliminuje etap sprawdzania wierzytelności przez sędziego i przekazywania ich do syndyka).  Sami zaś sędziowie-komisarze będą znacznie rzadziej powoływani (w sprawach konsumenckich gdy będą skomplikowane,  dłużnik będzie miał znaczny majątek lub wielu wierzycieli).



piątek, 20 marca 2020

Jeśli nie możesz zapłacić składek ZUS


Przedsiębiorco, jeżeli z powodu epidemii koronawirusa masz problemy, by zapłacić bieżące składki lub należności, które wynikają z zawartej już z ZUS umowy o rozłożenie zadłużenia na raty bądź odroczenie terminu płatności, możesz skorzystać z uproszczonych form pomocy:
  • odroczenia o 3 miesiące terminu płatności składek za okres od lutego do kwietnia 2020 r.,
  • zawieszenia na 3 miesiące realizacji umowy zawartej z ZUS, w której termin płatności rat bądź składek wyznaczono w okresie od marca do maja 2020 r., i tym samym wydłużenia o 3 miesiące terminu realizacji zawartej umowy.
Jeśli chcesz skorzystać z ulg, złóż odpowiedni wniosek w tej sprawie.

środa, 18 marca 2020

Koronawirus a wykonanie umowy? Z jakich przepisów można skorzystać?



Zawarłeś w umowie klauzulę „siły wyższej” – czy można z niej skorzystać?

Klauzule tego typu dość często zawierane są w umowach. Z reguły przewidują możliwość niewykonania umowy lub zwolnienie stron od odpowiedzialności gdy owa siła wyższa nastąpi. Niestety żaden przepis „siły wyższej” nie definiuje.  Dlatego często same umowy wymieniają jakie okoliczności należy rozumieć poprzeć pod tym pojęciem  (wskazując np., że chodzi o strajki czy działania wojenne). O ile powołanie się na siłę wyższą wydaje się proste gdy w umowie wskazano epidemię jako przykład siły wyższej, to co w przypadku gdy umowna definicja siły wyższej takiej okoliczności nie zawiera wskazując jedynie na inne przykłady? W takiej sytuacji należałoby posiłkować się orzecznictwem sądowym, które w zasadzie jednolicie przyjmuje, że siła wyższa to jest zdarzenie: (i) zewnętrzne; (ii) niemożliwe do przewidzenia; (iii) którego skutkom nie można zapobiec. Trzeba jednak podkreślić, że klauzula ta jest stosowana dla wydarzeń o charakterze naprawdę wyjątkowym. A nawet jeśli one wystąpią, należy wykazać, że miały wpływ na wykonanie zobowiązania.
Stanowisko, o pandemii jako sile wyższej nadaje się do obrony. Oczywiście w każdym sporze sądowym, to właśnie ów organ oceniał będzie czy była to siła wyższa i jaki miała ona wpływ na wykonywanie zobowiązań.
W umowie nie ma klauzuli „siły wyższej” – co wtedy?
Tutaj niestety brakuje nam przepisów ogólnych odwołujących się wprost do „siły wyższej”. Ale mamy inne, z których być może w danej sytuacji będzie można skorzystać:
  1. art. 3571 § 1 kodeksu cywilnego: Jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Rozwiązując umowę sąd może w miarę potrzeby orzec o rozliczeniach stron, kierując się zasadami określonymi w zdaniu poprzedzającym.

Powyższa regulacja zakłada ingerencję sądu w umowę w określonych okolicznościach (nadzwyczajnych). Można więc bronić stanowiska, że w związku z pandemią koronawirusa nastąpiła taka nadzwyczajna zmiana stosunków powodująca nadmierne trudności lub grożąca rażącą stratą, która uzasadnia inne niż przewidziane w umowie obowiązki stron.

  1. art. 471 kodeksu cywilnego: Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Dłużnik zatem może wykazywać, że nie wykonał umowy z powodu epidemii koronawirusa, za której wystąpienie ponosić  odpowiedzialności nie może.

  1. art. 475 § 1 kodeksu cywilnego: Jeżeli świadczenie stało się niemożliwe skutkiem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, zobowiązanie wygasa.

  1. art. 495 § 1 kodeksu cywilnego: Jeżeli jedno ze świadczeń wzajemnych stało się niemożliwe wskutek okoliczności, za które żadna ze stron odpowiedzialności nie ponosi, strona, która miała to świadczenie spełnić, nie może żądać świadczenia wzajemnego, a w wypadku, gdy je już otrzymała, obowiązana jest do zwrotu według przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.


W obu powyższych przypadkach owa niemożliwość musi być stała i trwała, a nie tylko przejściowa.

Tatiana Marszałek
radca prawny
doradca restrukturyzacyjny